TỔNG HỢP CÁC CÁCH XỬ LÝ HẠT GIỐNG ĐÚNG CÁCH, HIỆU QUẢ NHẤT 2023

Có mấy cách xử lý hạt giống là thắc mắc của nhiều nhà nông cũng như hội người yêu cây. Việc chọn giống, cách ủ cũng như cách gieo hạt ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cây con. Cùng theo dõi bài viết này và tìm ra câu trả lời có mấy phương pháp xử lý hạt giống nhé!

Mục đích của việc xử lý hạt giống là gì?

Hạt giống sau khi chọn lọc, để có thể tiến hành gieo trồng thì cần qua các bước sàng lọc, xử lý. Mục đích của việc xử lý hạt giống trước khi gieo nhằm để:

• Kích thích hạt giống nảy mầm nhanh hơn, tỉ lệ nảy mầm cao hơn. Bởi vì hạt giống ban đầu vốn dĩ được làm khô nên lớp vỏ rất cứng. Việc xử lý hạt giống sẽ làm lớp vỏ ngoài mỏng/mềm hơn. Hạt mầm bên trong dễ tách ra khỏi vỏ hơn.
• Phát hiện và loại bỏ các hạt giống kém chất lượng. Loại trừ sâu mọt có trong hạt giống do quá trình bảo quản lâu dài.
• Loại bỏ các hạt mầm có chứa sâu bệnh từ vụ mùa trước, hạt đang có sâu bệnh bám vào. Tránh để gây hại cho hạt, ảnh hưởng đến các hạt khoẻ mạnh còn lại.

Vậy có mấy cách xử lý hạt giống đạt hiệu quả? Phương pháp nào cho hạt nảy mầm đều, cây con khỏe mạnh hơn? Và phương pháp ủ hạt giống cũng như gieo trồng như thế nào để cây lên đều, sinh trưởng tốt?

Có mấy phương pháp xử lý hạt giống?

Hiện tại có 2 phương pháp xử lý hạt giống phổ biến được mọi người sử dụng. Bao gồm xử lý bằng nước ấm và xử lý bằng thuốc bảo vệ thực vật (thuốc BVTV).

Mỗi phương pháp đều sẽ có những ưu và nhược điểm riêng. Tìm hiểu rõ hơn về 2 phương pháp này, mời bạn đọc theo dõi phần nội dung ngay bên dưới nhé! 

Phương pháp xử lý hạt giống bằng nước ấm

Xử lý hạt giống bằng nước ấm là phương pháp truyền thống lâu đời, được sử dụng phổ biến và cho hiệu quả cao. Đây là phương pháp sử dụng nước ấm để ngâm, ủ hạt giống cho nảy mầm. Đồng thời giúp loại bỏ nấm bệnh và vi khuẩn gây hại còn lưu lại trên hạt giống.

Phương pháp này có ưu điểm là đơn giản, không cần chuẩn bị nguyên liệu hay công cụ xử lý hạt giống phức tạp. Hạt giống được xử lý bằng nước ấm cũng đạt tỉ lệ nảy mầm rất cao, hạt khoẻ, cho cây con sinh trưởng tốt.

Chỉ cần hạt giống và nước ấm pha theo tỉ lệ 3 sôi – 2 lạnh và ngâm hạt giống vào. Sau một thời gian ủ nhất định, hạt giống sẽ phình to, mầm non sẽ nhô ra. Và lúc này bạn đã có thể đem đi gieo trồng. Tuỳ theo loại cây trồng mà thời gian ủ có thể khác nhau. 

Bên cạnh đó, phương pháp xử lý hạt giống bằng nước ấm còn giúp tiết kiệm chi phí mua nguyên liệu. Đồng thời bảo vệ môi trường nhờ sử dụng các vật liệu thiên nhiên.

Tuy nhiên, mấy cách xử lý hạt giống bằng nước ấm này có chút mất thời gian trong khâu chuẩn bị. Bên cạnh đó, nếu không biết cách canh chuẩn nhiệt độ nước, có thể khiến hạt giống vì chịu nhiệt cao mà chết. Hoặc lạnh quá sẽ không thể nảy mầm, còn lưu lại sâu bệnh trên hạt.

Phương pháp xử lý hạt giống bằng thuốc BVTV

Ngoài cách dùng nước ấm để xử lý hạt giống thì ngày nay còn có thêm cách sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật. Trong thành phần hoá học của các loại thuốc này có chứa các chất kích thích sinh trưởng, nảy mầm. Nhờ thế mà tỉ lệ hạt lên mầm rất cao, hạt đều, ít có sự chênh lệch to nhỏ giữa các hạt giống mầm. 

Thời gian ủ hạt bằng phương pháp này cũng khá nhanh. Trong khoảng 12 tiếng là hạt đã nhú mầm và có thể đem đi gieo trồng. 

Bên cạnh có, xử lý hạt giống bằng thuốc BVTV cho khả năng tiêu diệt nấm, vi khuẩn và sâu bệnh có hại cho cây cao hơn rất nhiều so với cách truyền thống. Đảm bảo chất lượng cây con khỏe mạnh, phát triển tốt.

Tuy nhiên, trong thuốc BVTV chứa rất nhiều hoá chất độc hại cho con người. Việc sử dụng thuốc BVTV gây ô nhiễm môi trường. Và bên cạnh đó, còn có thể gây độc cho người sử dụng trong quá trình ủ và gieo trồng hạt chứa thuốc BVTV.

Do đó, cách xử lý hạt giống bằng thuốc BVTV này không được khuyến khích sử dụng để đảm bảo an toàn cho con người và môi trường.

Cách ủ hạt giống đúng chuẩn trước khi gieo

Sau quá trình loại bỏ hạt lép, xử lý hạt giống để loại trừ sâu bệnh hại. Chúng ta cần ủ hạt trong một khoảng thời gian nhất định để hạt nảy mầm. Sau đó mới có thể đem đi gieo trồng.

Mỗi loại hạt giống sẽ có sự khác nhau đôi chút trong cách thức ủ hạt. Tuy nhiên, khi ủ hạt giống thì sẽ phải trải qua các bước cơ bản sau:

• Bước 1: Chuẩn bị hạt giống đã được xử lý. Có thể sử dụng khay, rổ, thùng,… để đựng hạt giống. Tuỳ vào loại hạt và số lượng mà chọn loại dụng cụ đựng hạt thích hợp.
• Bước 2: Sử dụng khăn ẩm, bông gòn thấm nước để phủ lên bề mặt hạt giống. Sau đó đặt vào nơi tối, nhiệt độ mát cho quá trình hạt lên mầm được diễn ra suôn sẻ. Thường xuyên kiểm tra độ ẩm để xịt thêm nước khi khăn ủ bị khô.
• Bước 3: Tuỳ theo loại hạt mà thời gian ủ sẽ có thể kéo dài từ 8 – 24 tiếng. Sau khi thấy hạt phình và nứt ra thì chứng tỏ đã đạt chuẩn. Lúc này bạn có thể đem hạt đi gieo, ươm ngoài đất.

Lưu ý:

• Các hạt giống không cần ủ ngay từ ban đầu thì có thể tiến hành gieo trồng trực tiếp mà không cần phải ủ.
• Với những hạt giống có kích thước nhỏ thì bạn có thể đem gieo trực tiếp. Ví dụ như hạt mè đen, hạt cải bẹ, rau muống,…
• Không để hạt nảy mầm quá dài mới đem đi trồng, vì như vậy sẽ khiến cây con không kịp thời cấp đủ dinh dưỡng. Làm cho cây phát triển yếu ớt, mọc chậm.
• Không nên ngâm hạt quá lâu, hoặc ngâm trong thời gian ngắn, sẽ ảnh hưởng đến khả năng nảy mầm của hạt.
• Không tưới nước quá nhiều, hạt dễ bị úng và không thể nảy mầm, hoặc sẽ bị nảy mầm không đều.
• Hạt giống khi ủ cần được đặt ở nơi mát, tránh mặt trời để đảm bảo nhiệt độ và độ ẩm ổn định. Giúp hạt mau chóng nảy mầm đều, to.

Hướng dẫn cách gieo hạt giống đúng cách sau khi đã qua xử lý

Có mấy cách xử lý hạt giống thì bạn đã được giải thích ở nội dung trên. Vậy làm sao để gieo hạt giống đúng cách cho cây con có thể mọc và sinh trưởng khỏe mạnh?

Hạt giống sau khi ủ lên mầm, bạn có thể đem gieo trực tiếp ngoài đất. Hoặc là đem gieo trong các khay ươm. Tuỳ vào mục đích nhân giống mà bạn chọn lựa vị trí gieo thích hợp.

Các bước gieo hạt giống đúng cách sau khi ủ gồm:

• Bước 1: Tạo một lỗ sâu trên mặt đất, sâu gấp 3 lần kích thước hạt.
• Bước 2: Đặt hạt giống vào lỗ vừa tạo.
• Bước 3: Cuối cùng phủ một lớp đất lên trên một cách nhẹ nhàng, tránh đè nén quá chặt.

Lưu ý khi gieo hạt giống:

• Với những hạt giống nhỏ như đậu đen, mè, cải xanh, rau dền,… bạn không cần phải chọc lỗ bỏ hạt. Mà có thể rải hạt giống trực tiếp trên bề mặt đất, hạt vẫn có thể nảy mầm tốt mà không cần ủ.
• Việc gieo hạt quá nông hoặc quá sâu cũng sẽ ảnh hưởng đến tốc độ mọc của cây. Đồng thời còn làm cho hạt bị thừa hoặc thiếu nước, cây phát triển còi cọc, yếu ớt.
• Tưới nước đều đặn 1 – 2 lần/ngày vào sáng sớm hoặc chiều mát. Nên thường xuyên quan sát để giữ đất ẩm, không bị khô hoặc úng nước. Điều này dễ gây chết cây con.
• Với những cây con trồng trong khay ươm hoặc vườn kính, nên tạo điều kiện để cây con có thể tiếp xúc ánh mặt trời nhẹ. Điều này giúp thúc đẩy quá trình quang hợp, cho cây con phát triển khoẻ mạnh hơn.

Hy vọng rằng qua bài viết này bạn đã biết được có mấy cách xử lý hạt giống đúng cách. Cũng như phương pháp ủ và gieo hạt giống đúng chuẩn để cây con sinh trưởng khỏe mạnh. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ ngay cho bạn bè cùng biết nhé!